ΠΟΙΚΙΛΟΧΡΟΥΣ ΠΙΤΥΡΙΑΣΗ: ΕΝΑΣ ΣΥΧΝΟΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ
Γεώργιος Μπανταβάνης
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών
Η ποικιλόχρους πιτυρίαση αποτελεί μια από τις συχνότερες δερματοπάθειες σε περιοχές με θερμό κλίμα, ιδιαίτερα κατά το καλοκαίρι και την αρχή του φθινοπώρου. Οφείλεται στην ανεξέλεγκτη υπερανάπτυξη στο δέρμα των μυκήτων του γένους Malassezia και ειδικότερα του Malassezia furfur, οι οποίοι αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας. Παράγοντες που προδιαθέτουν σε αυτή την παθολογική υπερανάπτυξη είναι το θερμό και υγρό κλίμα, η αυξημένη εφίδρωση, το λιπαρό δέρμα και το αδύνατο ανοσοποιητικό σύστημα. Συχνότερα προσβάλλονται έφηβοι και νεαροί ενήλικες.
Κλινικά, η ποικιλόχρους πιτυρίαση χαρακτηρίζεται από την παρουσία στρόγγυλων ή ωοειδών κηλίδων και πλακών, χρώματος αρχικά ρόδινου ή καστανόχροου και σε επόμενο στάδιο λευκού. Η λεύκανση οφείλεται αφενός στην απολέπιση του δέρματος, αφετέρου στην ικανότητα του μύκητα να αναστέλλει την μελανινογένεση στην προσβεβλημένη περιοχή. Οι πλάκες αυτές είναι ασυμπτωματικές ή ελαφρά κνησμώδεις, συχνά συρρέουν και συνενώνονται, ενώ στην επιφάνειά τους παρατηρείται ελαφρά απολέπιση. Συχνότερα προσβάλλεται το άνω τμήμα του κορμού και οι ώμοι, χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλες εντοπίσεις.
Η ποικιλόχρους πιτυρίαση πρέπει κυρίως να διαχωρισθεί από την λεύκη (μια αυτοάνοση δερματοπάθεια όπου διαταράσσεται η ικανότητα του δέρματος να παράγει μελανίνη) και από την μεταφλεγμονώδη υποχρωμία (λεύκανση του δέρματος μετά από προηγηθείσα φλεγμονή). Η διάγνωση της νόσου γίνεται με την κλινική εξέταση από τον δερματολόγο. Υποβοηθητικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί επισκόπηση με λυχνία Wood ή και μικροβιολογική εξέταση επιχρίσματος από τις βλάβες.
Η θεραπεία συνίσταται στην χορήγηση τοπικών και από του στόματος αντιμυκητιασικών φαρμάκων. Σημειώνεται ωστόσο ότι η πλήρης αποκατάσταση του χρώματος των λευκωπών περιοχών χρειάζεται αρκετούς μήνες μετά το πέρας της θεραπείας.
Η ποικιλόχρους πιτυρίαση δεν καταλείπει ανοσία, συνεπώς είναι δυνατόν κάποιος να εκδηλώσει την πάθηση εκ νέου, ορισμένοι δε άνθρωποι λόγω προδιάθεσης (λιπαρό δέρμα, χαμηλή ανοσία) ή τρόπου ζωής (διαβίωση σε θερμό και υγρό κλίμα, έντονη σωματική δραστηριότητα, θαλάσσια λουτρά) παρουσιάζουν την δερματοπάθεια σχεδόν κάθε χρόνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η τακτική χρήση ενός αντιμυκητιασικού καθαριστικού, η αποφυγή λιπαρών καλλυντικών, η χρήση χαλαρών ρούχων και η εφαρμογή αντιηλιακών σκευασμάτων μπορεί να έχει σημαντικό προληπτικό χαρακτήρα.